Endokrynologia to dział nauki zajmujący się gruczołami wydzielania wewnętrznego.
Samo słowo powstało w oparciu o trzy słowa greckie: "endon" - tzn. wewnątrz, "krino" - tzn. wydzielam oraz "logos"- tzn. słowo, nauka.
Do klasycznych gruczołów wydzielania zalicza się: przysadkę, szyszynkę, tarczycę, gruczoły przytarczyczne, trzustkę, nadnercza oraz gonady; jajnik i jądro.
Pojęcie rozsianego układu endokrynnego (RUNE) odnosi się zaś do rozproszonych komórek wewnątrzwydzielniczych (min. układ żołądkowo-jelitowo-wyspowy- wytwarzający enterohormony). Narządy te syntetyzują i wydzielają substancje zwane hormonami. Hormony, jako biochemiczne nośniki informacji, regulują funkcje komórek, tkanek, narządów, oraz integrują je. W okresie życia płodowego są niezbędne do prawidłowej organogenezy (czyli powstawania narządów u płodu), w dzieciństwie wpływają na rozwój i wzrost.
Pojęcie "hormony" jest ogólne, i kryje różne typy hormonów:
klasyczne, tzn. takie wydzielane do krwiobiegu i oddziaływujące na komórki ze specyficznymi dla nich receptorami;
tkankowe, tzn. takie, które wydzielane są do przestrzeni pozakomórkowej i działają na komórki sąsiednie bądź na komórkę "matczyną" (tę samą, która wydzieliła hormony);
neurohormony: do nich zalicza się hormony syntetyzowane przez podwzgórze;
neuroprzekaźniki i neuropeptydy: wytwarzane w ośrodkach ponadpodwzgórzowych, tworzą układ wewnątrzwydzielniczy mózgu i wpływają na podwzgórze i przysadkę.
Obecność gruczołów wydzielania wewnętrznego i hormonów to nie wszystko. Po to by mogły one wywierać wpływ na inne komórki, narządy, organy konieczne jest istnienie receptorów (białek z którymi hormon się wiąże). Dlatego pewne zaburzenia endokrynologiczne związane są z nieprawidłową funkcją samego gruczołu dokrewnego (wydzielania wewnętrznego), inne wynikają z nieprawidłowej budowy samego hormonu bądź błędu na poziomie receptorowym.
No comments:
Post a Comment