Hormon tyreotropowy (TSH) wytwarzany jest przez przysadkę mózgową. Do jego najważniejszych funkcji należy kontrola produkowanych przez tarczycę hormonów.
Tyreotropina powoduje zwiększanie masy oraz ilości krwi przepływającej przez tarczycę . Dodatkowo wpływa na ilość wydzielanych przez nią hormonów. Pod wpływem stresu lub niskiej temperatury przysadka zwiększa wydzielanie TSH. Jego stężenie spada pod wpływem dopaminy oraz somatostatyny.
Po co nam TSH?
Poziom TSH pozwala ocenić działanie tarczycy, jego prawidłowe stężenie mieści się między 0,27 a 4,2 mj/l. Jeśli jego wartość jest mniejsza niż 0,1 mj/l można podejrzewać nadczynność tarczycy. W przypadku gdy zawartość TSH we krwi przewyższa 4,2mj/l mówi się o niedoczynności tarczycy.
Poziom TSH w organizmie uzależniony jest od dwóch wydzielanych przez tarczycę hormonów - T4 (trójjodotyronina) i T3 (tyroksyna). Jeśli jest ich za dużo, poziom TSH maleje. Gdy stężenie T4 i T3 maleje, TSH - podnosi się. Zależność ta nazywana jest tzw. sprzężeniem zwrotnym ujemnym. Polega ona na wzajemnym oddziaływaniu sygnałów wytworzonych zarówno na początku, jak i końcu określonego procesu. Dzięki temu możliwe jest przekazanie danemu układowi informacji o wszystkich zachodzących w nim zmianach i procesach.
Badanie TSH
Badanie TSH najczęściej jest wykonywane u osób z podejrzeniem nadczynności lub niedoczynności tarczycy. Przy nadczynności, czyli nadmiarze wytwarzanych hormonów, tarczyca produkuje je bez udziału TSH, dlatego jego poziom jest niski. Przy niedoczynności, czyli zbyt małej ilości wydzielanych hormonów, choć stężenia TSH jest wysokie to, tarczyca wytwarza za mało hormonów.
Mimo że badanie TSH jest bardzo dokładne i praktycznie jednoznaczne, to może sprawiać kłopoty. Jego poziom we krwi opada lub wzrasta bardzo powoli, dlatego wykonywanie kolejnych testów w krótkich odstępach nie ma sensu. Zdarza się, że wahania w jego obrębie wcale nie muszą oznaczać choroby tarczycy. Ciąża, niektóre leki, głodzenie lub choroby przewlekłe związane z układem krążenia prowadzą do obniżenia TSH we krwi. Jego poziom może być podwyższony u rekonwalescentów lub osób z chorobą nadnerczy.
Niskie TSH
W przypadku pacjentów z niskim TSH, aby określić przyczynę spadku hormonu wykonuje się:
- testy hormonów tarczycy przede wszystkim FT3 lub/i FT4 (ich oznaczenie jest dużo łatwiejsze niż w przypadku TSH, ponieważ ich spadek lub wzrost następuje bardzo szybko)
- u części chorych występuje tzw. podkliniczna (subkliniczna) nadczynność tarczycy - mimo niskiego TSH pozostałe hormony są w normie
- spadek TSH nie zawsze ma związek z tarczycą
Wysokie TSH
Podwyższone stężenie TSH zazwyczaj oznacza niedoczynność tarczycy. Zdarza się jednak, że objawy kliniczne nie potwierdzają chorej tarczycy. Aby jednoznacznie określić przyczynę wzrostu TSH bada się hormony wytwarzane przez tarczycę tj. FT4 oraz FT3. Oznaczenie pierwszego z nich pozwala wykluczyć tzw. II-rzędną nadczynność tarczycy. Podobnie jak w przypadku niskiego TSH wzrost jego stężenia nie musi mieć związku z tarczycą.
No comments:
Post a Comment